De werkgroep IV-ICT heeft in de zomerperiode een analyse uitgevoerd van het Rijkscloudbeleid en is de bevindingen daarvan aan het controleren bij deskundigen.

Op 24 oktober spraken leden van de GOR Rijk werkgroepen ‘IV-ICT’ en ‘Privacy’ met de beleidsauteur van de Chief Information Security Officer-Rijk (CISO-Rijk), met enkele belangrijke leerpunten:

• Quantum computers zijn computers die preciezere berekeningen met grotere hoeveelheden data sneller uit kunnen voeren. De bewering dat dit soort computers de huidige encryptie (versleuteling ter beveiliging van data) waardeloos zal maken, blijkt niet geheel juist. Er wordt gewerkt aan Post Quantum encryptie, waarbij wiskundige oplossingen worden ingezet om de beveiliging te verbeteren.
• Sinds het besluit in augustus 2022 dat de Rijksonderdelen de publieke cloud mogen gebruiken, ligt de verantwoordelijkheid bij de departementen om te beoordelen waar dit toepasbaar is. Zo kunnen ‘Open Data’ met vertrouwen op publieke cloudvoorzieningen worden gepubliceerd. Binnenkort zal de CISO-Rijk praktische richtlijnen en voorbeelden delen om departementen verder te ondersteunen bij hun beoordelingen.

De werkgroep kreeg tijdens de GOR Rijk-vergadering van 30 oktober een akkoord om de vervolgstappen te gaan zetten, waaronder het consulteren van meer deskundigen zoals de Privacy Adviseur Rijk en de Autoriteit Persoonsgegevens.

De zorg van de GOR Rijk over het gebruik van de Cloud, betreft voornamelijk de veiligheid van gegevens van burgers en ambtenaren. Ook heeft de GOR Rijk zorgen over de capaciteit van de departementen om de risico’s van het gebruik van Cloud toepassingen zorgvuldig en deskundig af te wegen tegen de voordelen. Als laatste zorg heeft de GOR Rijk wat het gebruik van de Cloud kan doen met de soevereiniteit (de zelfbeschikking) van de Staat der Nederlanden.

Op 31 oktober heeft de werkgroep bedrijfsvoering gesproken met Eva Heijblom, voorzitter van de Interdepartementale Commissie Bedrijfsvoering Rijk (ICBR).

Het ging onder andere over de heisessie van de ICBR, die in het teken stond van reflectie en het vergroten van de realisatiekracht van de bedrijfsvoering bij het Rijk. In het gesprek werd ook de noodzakelijke balans tussen actuele onderwerpen en de blik op de langere termijn besproken.

Voor wat betreft het functioneren van de ICBR (en de andere interdepartementale commissies) op langere termijn ging het over de interpretatie van artikel 44 van de Grondwet en daarmee de doorzettingsmacht van elke minister. De bedrijfsvoering moet immers goed kunnen anticiperen bij het oplossen van maatschappelijke uitdagingen die er liggen.

Ook ging het nog even kort over de gasreductie in de Rijkskantoren en over de toekomstige normering van werkplekken in relatie tot hybride werken. In het kader van het programma 15% gasreductie heeft in de ICBR besluitvorming plaatsgevonden over de sluiting van een aantal Rijkspanden in de kerstperiode. Door de sluiting wordt een aanzienlijke besparing op het gasverbruik gerealiseerd.
De betrokken ondernemingsraden zullen door de betrokken departementen worden geïnformeerd. Hierin heeft de GOR Rijk geen rol. De GOR Rijk roept de betrokken ondernemingsraden op om het gesprek over de sluiting met hun bestuurder aan te gaan.

Tenslotte is een handreiking over individuele grondrechten van ambtenaren aangekondigd. Deze handreiking, die bijna in concept gereed is, werd opgesteld naar aanleiding van brieven van groepen ambtenaren in verband met de onrust in het Midden-Oosten en discussies en uitlatingen van ambtenaren rondom de protesten van Extinction Rebellion.

Op 31 oktober was alweer de laatste bijeenkomst van ASpiratie Rijk van 2023, in een hybride setting (in De Knoop in Utrecht en digitaal).

Het onderwerp van de bijeenkomst was ‘’moderne medezeggenschap’’. Marisca van Ommen, Johan Tamse en Johanna Nab-Vonk gaven deden de voorbereiding en hadden het onder andere over strategische medezeggenschap, de navigator-methode en agile werken. De deelnemers kregen de kans om met elkaar in discussie te gaan aan de hand van een aantal stellingen en zo vloog de tijd voorbij.

Na afloop was er voor de collega’s die fysiek aanwezig waren nog een lekkere borrel en de gelegenheid om nog even door te praten. Er waren mensen vanuit diverse dienstonderdelen en verschillende plekken uit het land aanwezig, het was leuk om elkaar op deze manier te ontmoeten.

ASpiratie Rijk is hét netwerk van ambtelijk secretarissen, adviseurs en andere ondersteuners van de medezeggenschap bij het Rijk. Vier keer per jaar ontmoeten de collega’s elkaar voor een informatieve sessie waarbij een onderwerp onder de loep wordt genomen. Het is altijd goed om op deze manier te leren van elkaar, elkaar te ontmoeten en te netwerken tijdens een gezellige lunch of borrel.

De volgende ASpiratie Rijk is op 29 februari 2024 (geen grap). Ben jij ambtelijk secretaris, adviseur of andere ondersteuner van de medezeggenschap en sta je nog niet op de verzendlijst van Aspiratie Rijk? Meld je dan via de mail bij het team Ambtelijk Secretariaat GOR Rijk, dan word je op de lijst gezet.

Afgelopen woensdag 1 november vond de themabijeenkomst “Moresprudentie” plaats in Den Haag. Op steeds meer plekken binnen de Rijksoverheid worden gesprekken gevoerd over morele vragen in het werk. Wat kan je als ambtenaar nou wel of niet doen? De bijeenkomst werd georganiseerd door het Rijksprogramma Dialoog en ethiek.

In de bijeenkomst zijn de deelnemers, in groepjes, met elkaar in gesprek gegaan aan de hand van het actuele thema “ambtelijk activisme”. Ze werden gevraagd of een ambtenaar nou wel of niet kan of mag deelnemen aan een demonstratie van Extinction Rebellion.
 
Aan de hand van de vijf stappen (zie schema, bron Wikipedia) hebben de deelnemers antwoord gegeven op de vraag. In de antwoorden uit het moreel beraad werden argumenten als onder andere geloofwaardigheid, het recht op demonstreren, vrijheid van meningsuiting naar voren gebracht en met elkaar gedeeld.

Naar aanleiding hiervan heeft de GOR bij de bestuurder aandacht gevraagd voor de vrijheid van meningsuiting en de vrijheid van demonstratie van rijksambtenaren.

De Rijksoverheid is bezig met een handreiking die enig houvast zou moeten bieden voor rijksambtenaren rondom het voeren van een gesprek over wat wel en wat niet toegestaan is.