|
Thijs
Jansen is directeur en mede-oprichter van de stichting
Beroepseer. Deze stichting wil professionals op de werkvloer
concreet en praktisch helpen om in hun eigen werksituatie Goed
Werk en Beroepstrots te versterken. De stichting werkt
onder andere veel samen met de Rijksoverheid. Deze zomer ging
Thijs op vakantie in eigen land en in Frankrijk, waar hij genoot
van mooie fietstochten en een stapel goede boeken.
Ik ben net terug van drie en een halve week vakantie. Mijn
vakantiebestemmingen waren een beetje gespreid: Limburg, Twente
en als laatste ook nog naar Frankrijk in de Bourgogne en het
natuurpark de Morvan. Mijn echtgenote en ik zijn daar op visite
geweest bij vrienden. Het is een rustig gebied waar je goed kan
wandelen en fietsen. Het is er heuvelachtig, bosrijk en groen en
er zijn weinig toeristen. Gelukkig hebben onze fietsen goede
versnellingen en rijden we zo de bergen op en af. In de Bourgogne
zijn ook heerlijke wijnen te proeven zoals de Chablis en er zijn
veel wijnroutes om te fietsen.
Ook in Nederland hadden we prima weer en de dagen dat het wat
minder was las ik graag boeken, ik ben dol op lezen. De afgelopen
anderhalve week heb ik drie boeken gelezen, twee Franse en één
Nederlandse roman. Het Nederlandse boek was De
bewaring van Yael van der Woude, een prachtig verhaal dat zich
afspeelt in het naoorlogse Overijssel. Het is echt heel goed
geschreven, ik vond het ontroerend en aangrijpend. De Franse
boeken waren van Giuliano da Empoli. Als eerste Le Mage du Kremlin, dat ook in het Nederlands te
krijgen is (De Kremlinfluisteraar) en Les ingénieurs du chaos, dat alleen in het Frans
beschikbaar is. Het eerste boek vertelt een fictief verhaal
vanuit het perspectief van een voormalige spindoctor van Poetin,
erg spannend. En het tweede boek is non-fictie en beschrijft hoe
politieke partijen en leiders zich steeds laten sturen door
sociale media en data-experts. Een hele mooie televisieserie die
ook over dat laatste onderwerp gaat is The Capture, beschikbaar op NPO plus. Deze laat
heel goed zien de vergaande invloed die deep fake- technieken
kunnen hebben op de politiek. Het is voor een klein deel nog
science fiction, maar komt griezelig dicht bij de werkelijkheid.
Stichting Beroepseer helpt professionals om op te komen voor de
kwaliteit van hun werk, we doen dit voor veel verschillende
beroepsgroepen. Sinds de toeslagenaffaire zijn we ook actief
geworden bij de Rijksoverheid. We hebben bijvoorbeeld trainingen
ontwikkeld voor ambtenaren over tegenspraak, ambtelijk
vakmanschap en de rechtsstaat. Ambtelijke kennis van de
rechtsstaat heeft sterk aan belang gewonnen sinds de
toeslagenaffaire. We hebben anderhalf jaar geleden de Academie voor
Ambtelijk vakmanschap opgericht. Daarin is een ruim
onderwijsaanbod beschikbaar voor publieke organisaties zoals
ministeries, uitvoeringsorganisaties en inspecties. Deze
trainingen zijn gebaseerd op het gedachtengoed dat we de
afgelopen jaren hebben ontwikkeld. In 2022 hebben we het boek Het recht op ambtelijk vakmanschap gepubliceerd
met steun van het A+O-fonds Rijk. We werken nu aan een nieuw
project ‘’Geen woorden maar daden’’, dat gaat over het
borgen van het recht op ambtelijk vakmanschap: welke rechten
zouden ambtenaren moeten hebben om hun vakmanschap uit te kunnen
oefenen? Dit is nu nog behoorlijk onduidelijk. Hoe ver kan je
gaan met ambtelijk activisme? Mag je bijvoorbeeld als
ambtenaar van het ministerie van Buitenlandse Zaken wekelijks in
de lunchpauze voor je ministerie gaan staan en protesteren tegen
het Gaza-beleid? Kan je tegen bijvoorbeeld een PVV-
bewindspersoon zeggen: ‘dit wetsvoorstel zou in strijd zijn met
internationaal recht, ik kan daar niet aan meewerken’?
Krijg je ook steun van je leiding als je de kont tegen de krib
gooit? We zijn met de stichting van plan om hierover
handreikingen te publiceren die ambtenaren kunnen helpen.
Op 5 september mag ik het gesprek leiden over de voor
rijksambtenaren brandende kwestie 'De glijdende schaal' bij het Hannah Arendt
podium voor rijksambtenaren. Een tip in dit kader is om de
rechtstatelijke handleiding, waar de bewindslieden van dit
kabinet zich aan hebben verbonden, te gebruiken om aan te geven
waar de grens ligt. Verder is het heel goed dat ambtenaren op de
hoogte zijn van de algemene beginselen van goed bestuur zoals
bijvoorbeeld het evenredigheidsbeginsel.
Ambtenaren zijn één beroepsgroep. Dat is best een controversiële
uitspraak, zelfs ambtenaren zeggen vaak dat de verschillende
werkzaamheden niet zo veel met elkaar te maken hebben. Een onderzoek van het CAOP wijst dit ook uit. Wij
zeggen dat het wél één beroepsgroep is. Daar haakt ons nieuwe
project ook op in. Ambtenaren hebben gemeen dat zij werken voor
een organisatie die macht uitoefent en die ook een monopolie
heeft op die machtsuitoefening. De rechtsstaat bevat de
richtlijnen hoe de overheid en dus ook ambtenaren zorgvuldig met
die macht dienen om te gaan. Voor de medezeggenschap zou het goed
zijn om meer uit te dragen dat ambtenaren één beroepsgroep zijn.
Als je namelijk één beroepsgroep bent, heb je ook een beroepscode
nodig, normatieve lijnen waarlangs je je werk doet. Gelukkig
staat de noodzaak van ‘rechtsstatelijk besef’ wel al in de
toelichting op de nieuwe ambtseed die binnenkort van kracht
wordt. Niet iedereen is hier echter van op de hoogte. In
september komen we met een eerste paper over het borgen van het
recht op ambtelijk vakmanschap, in december de volgende en in
maart 2025 de afsluitende paper. Ook gaan we aan de slag met de
ontwikkeling van een – hopelijk te verplichten - basis-curriculum
voor ambtenaren. Dus blijf ons volgen, er komen een hoop
interessante dingen aan!
Als afsluiter wil ik graag een mooi recept meegeven, ik ben zelf
erg graag in de keuken en hou van goed eten. Ooit wilde ik kok
worden maar dat is helaas niet gelukt, wel kook ik nog altijd met
veel plezier. Laatst heb ik een kabeljauwhaas klaargemaakt op een
grillplaat, dat was erg lekker. Ik had ansjovis in olie met
Italiaanse kruiden, ui en knoflook gebakken en in die olie
marineerde ik dan de kabeljauwhaas. Die ging dan vervolgens op de
bakplaat, zo lekker, vooral met friet! Als ik over een paar jaar
met pensioen ga wil ik graag nog wat gaan doen met koken,
misschien nog een opleiding doen en mogelijk ergens in een
restaurant staan, dat lijkt mij leuk. Geniet allemaal van een
smakelijke zomer!
|
