|
Onderwerpen in dit GOR Rijk
weekbericht:
|
|
|
|
|
|
|
In het
weekbericht van de Groepsondernemingsraad Rijk (GOR Rijk)
vind je de actuele berichtgeving van de GOR Rijk.
Wil je in contact komen met de GOR Rijk? Mail ons: postbus GOR
Rijk
Volgende
week is er geen weekbericht in verband met Hemelvaart en
vakanties. Op vrijdag 6 juni zijn we er weer.
|
|
|
|
|
|
|
|
Dit voorjaar
viert de GOR Rijk haar 10-jarig jubileum – het is alweer tien
jaar geleden dat het Rijksbrede medezeggenschapsorgaan van start
ging. Een mooi moment om samen stil te staan bij wat we hebben
bereikt én om elkaar te ontmoeten in een feestelijke sfeer op 19
mei.
|
|
De dag begon met een hartelijk ontvangst van de deelnemers,
compleet met koffie, thee en een lekkere versnapering. Iedereen
was enthousiast om aan de dag te beginnen.
Om 10.00 uur startte dagvoorzitter Richard van Slingerland het
programma met een korte plenaire opening. Daarna gaf Ruben
Houweling, voorzitter van de SER Commissie Bevordering
medezeggenschap, een inspirerende lezing. Zijn verhaal gaf nieuwe
inzichten en en zette aan tot denken op de onderwerpen
medezeggenschap en politiek primaat. Ook had hij aandacht voor
het onderwerp ''krapte op de arbeidsmarkt'', iets wat ook voor de
overheid een belangrijk thema is de komende jaren.
Na de lezing ging Richard in gesprek met de oud-voorzitters van
de GOR Rijk Johan Remmits en Peter Paul Panis, waarbij zij
terugblikten op hun ervaringen en de ontwikkelingen binnen de
medezeggenschap en specifiek de GOR Rijk. Vervolgens stelde
Richard een aantal vragen aan Vincent Roozen, de SG bij BZK, en
GOR Rijk voorzitter Robert Jans over onder andere de toekomst van
de GOR Rijk. Ze bespraken waar de GOR Rijk vandaan komt, waar ze
nu staan en welke koers ingezet wordt voor de komende jaren. Er
is de afgelopen jaren hard gewerkt aan een professionele
samenwerking tussen medezeggenschap en bestuur.
De GOR Rijk heeft de afgelopen jaren belangrijke resultaten
behaald, zoals de Rijksbrede toetsing van privacy voorwaarden en
de versterking van de samenwerking tussen medezeggenschap, de
bestuurdersafvaardiging en de vakbonden. Specifiek werd het
belang van de samenwerking tussen bestuurder en medezeggenschap
benadrukt. De komende jaren blijft de focus liggen op
strategische betrokkenheid, kennisontwikkeling en het behouden
van een mensgerichte arbeidsomgeving.
Als laatste item voor de lunch organiseerden de mensen van OMdenken een
creatieve sessie met de titel "Omdenken: Ze hebben weer wat
bedacht...", waarin frisse ideeën en nieuwe oplossingen
werden bedacht en gedeeld. De deelnemers leerden ‘’omdenken’’,
oftewel: ga eens buiten je kaders en denk vrij na over
oplossingen bij problemen.
Na het ochtendprogramma was het tijd voor de lunch waarna er in
de middag twee workshoprondes waren. Deelnemers konden kiezen uit
vier verschillende sessies: omgaan met het politiek primaat, een
denktanksessie van de vakbonden, strategische medezeggenschap en
de rol van de ambtelijk secretaris en een filmlezing over
"Loyale tegenspraak".
Sessie
Politiek Primaat
In de sessie over Politiek Primaat door Els Huisman, partner bij
De Voort Advocaten, werd stil gestaan bij het politiek primaat.
In 1995 werd de WOR van toepassing bij de overheidssectoren en
werd het “politiek primaat” onderdeel van de WOR (artikel 46 d).
Het ‘politiek primaat’ beperkt de rol van de medezeggenschap bij
de Overheid en wordt door velen als doorgeschoten ervaren. Zoals
door Ruben Houweling eerder was aangegeven, komt de SER, met name
de Commissie Bevordering Medezeggenschap (CMB) met een advies aan
de minister hoe de WOR eventueel aangepast moet worden. Oproep
van Els was om je rol als medezeggenschap bij de overheid goed op
te pakken en je niet op voorhand te veel te laten inperken door
het politiek primaat en meer het gesprek met elkaar aan te gaan.
Sessie
Vakbonden
Door de vakbonden werd een toelichting gegeven op het bestaande
''Van Werk naar Werk Beleid'' (VWNW-beleid) en welke stappen
daarin te onderscheiden zijn. Binnen het VWNW-beleid hebben zowel
de Vakbonden als de Medezeggenschap een rol. De oproep van de
bonden was in ieder geval om gezamenlijk een goed VWNW beleid te
realiseren en elkaar goed te informeren en waar mogelijk
gezamenlijk op te trekken. Zeker in tijden van forse taakstelling
en bezuinigen is een goed VWNW-beleid en een goede samenwerking
tussen bonden en OR belangrijk.
Sessie
Strategische medezeggenschap en de rol van de AS
Karin, Marisca en Anna van het netwerk ASpiratie Rijk namen de
deelnemers mee in de wereld van ''strategische medezeggenschap''
en specifiek de rol die je daarin als ambtelijk
secretaris/adviseur of ondersteuner (AS) in kan hebben. Het
onderwerp strategische medezeggenschap is ontzettend actueel,
veel ondernemingsraden bij het Rijk zijn hier serieus mee bezig.
Er werd tijdens deze sessie een kleine introductie gegeven op het
onderwerp en daarna gingen de deelnemers in groepjes uit elkaar
om te onderzoeken welke taken een AS hierin kan vervullen.
Sessie
Loyale tegenspraak
Eline en Debbie van het programma Grenzeloos Samenwerken gaven tijdens hun sessie
een filmlezing over Loyale Tegenspraak. Aan de hand van
verschillende videofragmenten gingen de deelnemers het gesprek
met elkaar aan over dit soms lastige maar zeker spraakmakende
onderwerp. Als ambtenaren werken we aan het herstel van
vertrouwen in de overheid. Dit is een grote opgave, waar elke
ambtenaar een bijdrage aan heeft. Er wordt veel verwacht: een
blik van buiten naar binnen, contact met de burger, oog voor
signalen en rechtstatelijke kaders. Kun je als ambtenaar alles op
tafel leggen om goede besluiten te nemen en welke afwegingen maak
jij in je werk? Bekijk ook de Gids Ambtelijk Vakmanschap voor meer
richting en inspiratie.
De dag werd afgesloten met een plenaire bijeenkomst door Robert
Jans en Eva Heijblom, dgDOO. De belangrijkste momenten van de dag
werden nog eens samengevat en ook werd er een blik op de toekomst
gericht. Eva kon door een ingelaste afspraak met de minister niet
de hele dag aanwezig zijn maar vond het fijn dat zij bij de
afsluitende sessie nog een bijdrage kon leveren en de GOR Rijk
toch nog persoonlijk kon feliciteren met het lustrum.
Robert en Eva stonden nog even stil bij de ontwikkelingen op het
gebied van Artificiële Intelligentie (AI) en robotisering. De
snelle (door)ontwikkeling van technologieën heeft invloed op de
arbeidsmarkt, ook binnen de Rijksoverheid. Er liggen kansen voor
productiviteitsverbetering, maar ook uitdagingen rondom
werkplezier en sociale verbinding. Robert en Eva benadrukten dat
de technologische transitie niet alleen technische veranderingen
betekent, maar ook ingrijpende impact heeft op de inhoud en de
beleving van het werk van medewerkers en dat zowel
medezeggenschap als bestuur hier een belangrijke rol in hebben.
Na dit gesprek hieven Robert en Eva het glas op de GOR Rijk en de
mooie jaren die geweest zijn en nog komen gaan. De deelnemers
volgden het goede voorbeeld en onder het genot van een hapje en
een drankje is het nog laat geworden in Utrecht. Kortom, een dag
vol inspiratie, goede gesprekken en mooie ontmoetingen.
Komende week
komen de foto's en de digitale goodiebag online met daarin de
presentaties van de interactieve sessies.
|
|
|
|
|
|
|
Bron:
De Voort Advocaten
|
|
|
|
De WOR, de
wet op de ondernemingsraden, bestaat 75 jaar en dat wordt dit
jaar uitbundig gevierd. Het is ook precies 30 jaar geleden dat de
WOR van toepassing werd voor overheidssectoren. Het is dus dubbel
feest!
|
|
Nadat De Voort Advocaten, in de persoon van Els Huisman, een
workshop over het politiek primaat op de Lustrumdag van de GOR
Rijk had gegeven was het een dag later de beurt aan De Voort
Advocaten om een feestje te geven en wel in verband met het
75-jarig bestaan van de WOR.
Voor dit verjaardagsfeestje was Prof. Dr. Ton Wilthagen,
stadshoogleraar van de Tilburg University, uitgenodigd om een
lezing te geven over de arbeidsmarkt. Net zoals Ruben Houweling
op het GOR Rijk Lustrum deed, werd ook hier de zorg uitgesproken
over de krapte op de arbeidsmarkt. Hier spelen een aantal
elementen een rol die moeilijk te beïnvloeden - laat staan - te
sturen zijn. De krapte op de arbeidsmarkt vraagt wel aandacht van
de medezeggenschap, zijn oproep was(is!) dan ook dit probleem
zeer serieus te nemen en er de nodige aandacht aan te schenken.
Na deze lezing werd door Joost van Mierlo, partner bij De Voort
Advocaten, een presentatie gegeven over een aantal belangrijke
onderwerpen binnen de WOR. Zo werd het belang van een tijdige
betrokkenheid van de medezeggenschap benadrukt en het belang om,
zeker bij gefaseerde besluitvorming, bij de start van het proces
goede afspraken met de bestuurder te maken over de betrokkenheid
van de medezeggenschap. Het artikel 24-overleg is daarvoor een
uitstekende gelegenheid. Als tip in het kader van vroegtijdige
betrokkenheid verwees Joost naar artikel 25 lid 1n van de WOR:
"De
ondernemingsraad wordt door de ondernemer in de gelegenheid
gesteld advies uit te brengen over elk door hem voorgenomen
besluit tot het verstrekken en het formuleren van een
adviesopdracht aan een deskundige buiten de onderneming
betreffende een der hiervoor bedoelde aangelegenheden (in artikel
25 lid 1 letter a tot en met m)."
Ten slotte werd door Joost nog stilgestaan bij de personele
gevolgen en de UWV-regels (inzake uitwisselbare, passende,
vervallen en nieuwe functies) die gelden bij ontslag. Het is van
belang dat ondernemingsraden hier vooraf goed naar kijken en in
hun advies (bijvoorbeeld bij een reorganisatie) ook de nodige
aandacht hieraan besteden, omdat een verkeerde toepassing grote
gevolgen voor de medewerkers kan hebben.
Bij de sector Rijk is overigens het ‘Van Werk naar
Werk-beleid’ (VWNW-beleid) van kracht en is de
situatie wezenlijk anders dan bij het bedrijfsleven.
Kortom: weer een bijzondere en interessante bijeenkomst!
|
|
|
|
|
|
|
|
Door het
medezeggenschapsbureau van het ministerie van BZK werd op
donderdag 15 mei voor belangstellingen een kennissessie “Primaat
van de Politiek en Taakstelling” georganiseerd. Deze kennissessie
was ook opengesteld voor OR-leden en Ambtelijk secretarissen die
werkzaam zijn buiten het ministerie van BZK. Dat er behoefte is
om bijgepraat te worden over hoe het nu zit met dat primaat en
wat de rol van de medezeggenschap nu is, bleek wel uit het feit
dat het aantal inschrijvingen veel groter was dan dat er plaatsen
beschikbaar waren.
|
|
Voor de kennissessie was Loes Sprengers – een autoriteit op het
gebied van het politiek primaat – uitgenodigd om samen met een
collega de deelnemers mee te nemen in de laatste actualiteiten.
En belangrijker nog: een aantal aandachtspunten mee te geven waarmee
je je eigen invloed als medezeggenschapper kunt vergroten.
Het politiek primaat heeft een lange juridische geschiedenis. Dat
komt vooral doordat de wetgever ervoor gekozen heeft om de
rechter ruimte te geven om hierin richting te bepalen. Voor
sommige onderwerpen ligt het voor de hand dat het politiek
primaat geldt, maar bij andere kun je daar zeker vraagtekens bij
zetten. In een aantal zaken heeft de Hoge Raad bijvoorbeeld
uitspraken van de Ondernemingskamer teruggedraaid, waarbij de
medezeggenschap alsnog in het ongelijk werd gesteld.
In GOR Rijk weekbericht nr
49 van 2023 meldde we al dat de minister van
Sociale Zaken advies heeft gevraagd over het politiek primaat aan
de Sociaal Economische Raad (SER). De GOR Rijk heeft ook zijn
bijdrage en input geleverd en is hierover in gesprek geweest met
de SER. De verwachting is dat rond de zomer van 2025 de Commissie
Bevordering Medezeggenschap (onderdeelscommissie van de SER) met
een advies aan de minister komt.
Voor diegenen die hierover meer willen lezen is onder andere het boekje “25 jaar
rechtspraak over het primaat van de poitiek in de WOR" een
aanrader.
Besluitvorming
taakstelling
De taakstelling is een mooi praktijkvoorbeeld waarin het politiek
primaat én de rol van de medezeggenschap samenkomen. Het
coalitieakkoord en het daarop gebaseerde regeerakkoord vallen
buiten de WOR - deze worden politiek bepaald. Maar zodra daaraan
personele gevolgen verbonden zijn (hoe worden de opgelegde
bezuinigingen gerealiseerd), dan vallen die voorgenomen besluiten
wel onder de WOR en moet de medezeggenschap betrokken
worden.
Een bijzonder aspect hierbij is dat ministers volgens artikel 44
van de Grondwet verantwoordelijk zijn voor hun eigen departement.
Daarmee ligt de bal in eerste instantie bij de departementale
ondernemingsraden (DOR-en). Tegelijkertijd is het ministerie van
BZK stelselverantwoordelijk voor het functioneren van het Rijk
als geheel. Dat maakt het een rijksbrede aangelegenheid, waarbij
ook een rol is weggelegd voor de GOR Rijk.
Door Loes Sprengers werd het belang van samenwerking binnen de
medezeggenschapkolom benadrukt. De GOR Rijk weet niet alles, maar
doordat alle DOR-en hierin vertegenwoordigd zijn – en die op hun
beurt weer schakelen met de onderliggende OR’s – kan relevante
informatie goed worden gedeeld. Om dit te versterken, is er sinds
het begin van de taakstelling een voorzittersoverleg ingesteld,
waarin de voorzitters van de DOR-en periodiek samenkomen.
Gefaseerde
besluitvorming: theorie versus praktijk
Op papier zit het mooi in elkaar. De bestuurder dient een
adviesaanvraag in bij de ondernemingsraad. Een adviesaanvraag
waarin alle gevolgen van het voorgenomen besluit duidelijk en
vooraf ook inzichtelijk te maken zijn. De praktijk is echter dat
veel besluitvorming in fases plaatsvindt en dat bij het begin nog
niet alle consequenties in beeld zijn.
Op papier is het helder: een bestuurder dient een adviesaanvraag
in bij de OR, waarin de gevolgen van een voorgenomen besluit
volledig en overzichtelijk zijn uitgewerkt. In de praktijk blijkt
echter dat besluiten vaak in stappen worden genomen en dat nog
niet alle consequenties aan het begin bekend zijn.
De WOR verbiedt gefaseerde besluitvorming niet, maar uit de
jurisprudentie blijkt wel het belang van effectieve
medezeggenschap. Met andere woorden: je moet als OR echt invloed
kunnen uitoefenen en mag niet voor voldongen feiten komen te
staan. Het is daarom essentieel om vooraf duidelijke afspraken te
maken met de bestuurder over de betrokkenheid van de OR. Het
overleg op basis van artikel 24 WOR biedt daar een goede
gelegenheid voor.
Een waardevolle en inhoudelijk sterke bijeenkomst en een dank aan
het Bureau medezeggenschap van BZK voor de organisatie.
|
|
|
|
|
|
|
|
Een delegatie
van de GOR Rijk is recentelijk vanuit DGDOO geïnformeerd over de
impact van Kunstmatige Intelligentie (AI) en de bijbehorende
voordelen en risico’s.
|
|
Tijdens dit overleg werd benadrukt dat de inhoud die in
AI-systemen wordt ingevoerd direct invloed heeft op de
uitkomsten. De risico’s, zoals onduidelijkheid over wat er met
gegevens gebeurt en wie er toegang toe heeft, werden besproken.
En ook de voordelen van AI, zoals het vereenvoudigen van teksten,
vertalen en het efficiënter maken van processen.
Het is belangrijk dat AI via leveranciers wordt ingekocht met
duidelijke afspraken over datagebruik. Het gebruik van producten
van de grote techbedrijven (zoals ChatGPT) wordt afgeraden, zelfs
als er geen vertrouwelijke gegevens worden gedeeld. Het streven
vanuit de Nederlandse digitaliseringsstrategie is dat alle
medewerkers binnen overheidsorganisaties (basis)kennis van AI
krijgen. AI is één van de prioriteiten in deze
digitaliseringsstrategie.
Het is belangrijk dat bestuurders en ondernemingsraden zich
bewust zijn van de risico’s en het effect van AI. Het genereren
van bewustwording en het begrijpen van wat qua risico´s wel en
niet kan, is essentieel.
Er wordt een grote rol gezien voor de GOR Rijk in het
bewustwordingsproces rondom AI. Afgesproken is dat de
dossierhouders een introductie/inleiding verzorgen voor de hele
GOR Rijk. Daarna kan de GOR Rijk de bewustwording verder brengen
richting DOR’en en onderliggende OR’en.
Je kunt op de website Digitale
Overheid meer informatie vinden over de Nederlandse
digitaliseringsstrategie.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Het A+O
fonds Rijk zoekt zes Rijksorganisaties om samen aan de slag te
gaan met een Pressure Cooker-traject over mantelzorg. In drie
sessies wordt vanuit een organisatievraagstuk rond mantelzorg
input opgehaald, behoeften in kaart gebracht en toegewerkt naar een
concrete maatwerkoplossing of actieplan voor de organisatie.
Vervolgens wordt binnen de organisatie toegewerkt naar een
verdere uitwerking en implementatie van de oplossingen.
Het traject vindt plaats met een diverse groep Rijksmedewerkers,
HR-professionals, beleidsmakers, leidinggevenden en de
medezeggenschap. De insteek is om te werken vanuit de praktijk.
Ervaringen en behoeften van alle deelnemers staan centraal.
Heb jij mogelijk interesse om dit traject te starten binnen jouw
organisatie?
Neem dan contact op met het A+O fonds Rijk.
Ze vertellen je graag meer!
|
|
|
|
|
|
|
|
|
De
Vereniging voor OverheidsManagement (VOM) kondigt in samenwerking
met Agenda Stad de 128ste editie van het Reuring!Café aan. Dit
keer met als thema:
Veranderen doe je samen! De lessen van 10 jaar City Deals
“Als je doet wat je deed, krijg je wat je al had”. De grote
vraagstukken waar wij voor staan, vragen om andere benaderingen.
Benaderingen van meer samenhangend en meer samenwerkend! Want
vraagstukken zitten niet meer in een organisatiedoosje of een
beleidskoker. Agenda Stad doet dat nu 10 jaar. En het leert dat
oplossingen in goede samenwerking van veel partners tot stand
kunnen komen. Dat kon door te pionieren in overheidsland; een
land dat niet houdt van buiten de lijntjes kleuren; een land dat
risicomijden tot motto heeft gemaakt.
In dit Reurincafé gaat het niet specifiek over Agenda Stad, maar
over de weerstand in de overheid tegen grenzen opzoeken en
verleggen, over het veranderen van binnenuit, over meer
samenwerken tussen overheden, over de voor- en nadelen van binnen
of buiten de staande organisatie opereren, over innoveren in het
hart van het Rijksbeleid, over de kwetsbaarheid van een aanpak
als Agenda Stad, en over het belang van luizen in de pels en
olifanten in de porseleinkast. Reuring!Café richt zich op
het informeel samenbrengen van ambtenaren, betrokken burgers,
mensen uit het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties.
Meer informatie kun je lezen op de
website van de VOM.
Aanmelden voor dit Reuring!Café doe je daar ook.
|
|
|
|
|
.jpg)
|
|
Bron:
website DigitaleOverheid.nl
|
|
|
|
Digitalisering
heeft grote gevolgen voor hoe we leven, wonen en werken. Het
verandert de samenleving ingrijpend. De invloed van
digitalisering is overal merkbaar: het internet, smartphones,
apps en online platformen zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks
bestaan. Nieuwe technologieën als (generatieve) artificiële
intelligentie (AI) zullen die impact alleen maar vergroten.
|
|
AI maakt allang onderdeel uit van ons dagelijks leven. Vaak staan
we daar niet zo bij stil. Denk aan intelligente zoekmachines die
snel de juiste informatie geven. Of aan programma’s die tekst
kunnen vertalen. Ook algoritmes die aanbevelingen doen voor producten
die aansluiten bij behoeftes, zijn voorbeelden van AI.
Wil je meer weten over AI? Lees dan het hele artikel op de
website Digitale Overheid.nl
|
|
|
|
- 26
mei GOR Rijk vergadering
- 28
mei Overleg voorzitter ICIA met delegatie GOR
Rijk
- 2
juni Voorzittersoverleg: DOR-en en GOR Rijk
- 2
juni Overlegvergadering
- 3
juni Werkgroep Arbo
- 4
juni Werkgroep P-beleid voor de medezeggenschap
- 10
juni Overleg voorzitter CIO Beraad en delegatie
GOR Rijk
- 16
juni Werkgroep IV-ICT
- 16
juni Werkgroep Huisvesting
- 16
juni Werkgroep O&P
- 17
juni Bijeenkomst voor GOR Rijk over
emailarchivering
- 17
juni Werkgroep Inkopen en aanbesteden
- 17 juni
Kwartaalafspraak DB GOR Rijk met SG BZK
- 23
juni Werkgroep Privacy
- 23
juni Themadag GOR Rijksoverheid
- 25
juni Infosessie Referentiekader medezeggenschap
|
|
|
|
|
|
|
.jpg)
.jpeg)
.jpg)